Een hart onder de riem

blog, SJDeputterBedank iedereen voor jullie vele reacties op mijn blog. Jullie verhalen hebben me echt geraakt. Ik ben blij dat mijn blog voor veel mensen een hart onder de riem was, anderzijds deed het me pijn om zien dat zoveel mensen zich toch in de duisternis bevinden en toch het gevoel hebben dat ze zich moeten schamen.

Ik ben blij dat mijn blog er mede voor gezorgd heeft dat die mensen zich niet meer hoeven te schamen. Dat die mensen stiekem toch nog steeds hopen dat het systeem op een dag beter zal functioneren.

Soms ook wel gechoqueerd door een aantal reacties. Personen die een burn-out nog steeds zien als een ziekte tussen de oren. Personen die niet beseffen dat zij misschien mee ervoor gezorgd hebben dat mensen heel diep hebben gezeten, door het niet respecteren van het “mens” zijn.  Maar ach… dat is het leven zeker. Verschillende meningen, verschillende visies… En om echt te weten hoe een burn-out kan toeslaan moet je er midden in gezeten hebben… En laat dat nu zijn wat ik niemand toewens.

Ik wil eindigen waarmee ik begon en zo is de cirkel rond.  Guido Everaert, schrijver van de initiële column, las mijn blog ook. Hij las ook jullie massale reacties. En hij besefte dat meer duiding nodig was.  Hier zijn antwoord: https://justguidooohh.com/2016/07/18/over-ambtenaren-en-duidelijkheid/

Jammer genoeg kreeg Guido ook veel onterechte verwijten naar zijn hoofd. Mensen die zijn capaciteiten als columnschrijver voor De Morgen in vraag stelden. Mensen die het nodig vonden hem persoonlijk aan te vallen omdat ze niet de juiste woorden vonden om hun gevoelens te uiten. Jammer genoeg maakten deze mensen de fout die ze Guido verweten… namelijk een oordeel vellen alvorens alle klokken gehoord te hebben.

Bedankt Guido om burn-out weer even bespreekbaar te maken.

Ik heb een burn-out… dus ik ben geen ambtenaar.

Ik scrolde gisteren door mijn Facebook en zag bij één van mijn vrienden Guido Everaert, plots de titel: “burn-out bij ambtenaren, yeah right”. Even geloofde ik dat de titel gewoon een eyecatcher was en dat de inhoud een heel andere nuance zou leggen. Maar al snel kwamen de woorden hard aan. Hoe meer ik verder las, hoe stiller ik werd. Verdriet kwam naar boven, even voelde ik me bij mijn keel gegrepen.

Guido je bent een man naar mijn hart. Regelmatig heb ik me tijdens jouw lezingen laten inspireren . Ik geloof in het concept dat je een verhaal moet brengen aan de mensen. Een verhaal werkt beter dan holle woorden… een verhaal raakt.  Maar gisteren stak je een virtueel mes door mijn (ambtenaren)hart.

Je woorden bleven de hele avond en nacht nazinderen. Want ik ben zo een ambtenaar die ooit een burn-out heeft gehad. Of moet ik zeggen heeft? Ik ben er immers van overtuigd dat het een ziekte is die nooit volledig uit je lijf zal gaan. Het is iets wat ik voor de rest van mijn leven met me meeneem, want mijn burn-out heeft mij ook gemaakt tot de persoon die ik vandaag ben. Ik ben diep gegaan… en nochtans lieve Guido…. Ik ben zo een ambtenaar met het perfect gestructureerde leven.

Ik ben een jonge gemotiveerde ambtenaar. Ik ben zelfs de hipste ambtenaar van de 21ste eeuw. En toch ben ik wat jij definieert als de zelfstandige: een jonge creatieveling die woekert met mijn talent, tijd en mogelijkheden. Ook ik worstel om facturen betaald te krijgen. Ook ik probeer maar gewoon te overleven in een maatschappij die altijd maar meer en meer verlangt. En net zoals ik de keuze heb gemaakt om ambtenaar te worden, maakt een zelfstandige de keuze om zelfstandig te zijn. Of mag ik als ambtenaar niet beschikken over creatief innovatief talent? Heb ik dan als ambtenaar niet het recht om een burn-out te hebben?

Ik werd vooral heel droevig van je woorden omdat je jammer genoeg de woorden aanhaalt die veel mensen denken. De woorden die het voor mij nog moeilijker gemaakt hebben om aan mezelf toe te geven dat ik een burn-out had. De woorden die ervoor gezorgd hebben dat ik me ging schamen. Een ambtenaar? Komaan die heeft toch geen klagen?

Lieve Guido, ik ben zeker niet de enige ambtenaar die met deze ziekte te maken heeft gehad. Want dat is het… een ziekte. Een ongeneselijke ziekte. Ik begrijp je column wel. Er moet inderdaad anders gewerkt worden. De zaken moeten efficiënter aangepakt worden en we moeten vooral stoppen met zo in hokjes te denken.  Maar daar zit nu net het fundamentele probleem. Je hebt een massa gemotiveerde ambtenaren die weg willen uit de hokjes. Die creatief willen zijn. Die willen innoveren. Die vooruit willen gaan. Maar ze botsen tegen muren. En ze blijven botsen. Tot er bijna niets meer van overblijft. Dan besluiten ze over de muur heen te vliegen. Maar de vleugeltjes worden geknipt.  Dan beginnen ze maar te roepen en te schreeuwen zodat iedereen het horen zou.  Maar dan worden de snaveltjes toegebonden. Tot ze braaf in de lijn gaan lopen.  De lijn van de ambtenarij. Dit is het lot van velen.

Dan hoor ik mensen zeggen: Stap er dan uit! Maar dat is het nu net. Je hebt enerzijds de gouden kooi. Wat jij het perfect georganiseerd bestaan noemt, met vooraf bepaalde aantal uren, werk aan een vooraf vastgelegd loon, met ruimschoots dagen verlof en recuperatie,…  Ik ben het er helemaal mee eens dat als je niet tevreden bent in het systeem, je er maar uit moet stappen. Maar de consequentie is wel dat je het dak boven je hoofd niet verder kan afbetalen, want bij het verlaten van de kooi val je zonder inkomen. En probeer maar na een aantal jaren als ambtenaar je kwaliteiten ergens anders te verkopen. Je stoot op tegen heel wat vooroordelen, want ja… “je kan de overheid niet vergelijken met het werk dat je hier gaat doen hoor mevrouw”.

Anderzijds heb je de mensen die tegen beter weten in blijven geloven in het feit dat het systeem moet veranderen en op een dag ook zal veranderen. Dit zijn de mensen die elke dag met kleine stapjes proberen vooruit te gaan. Het zijn de mensen die een log systeem in beweging proberen te krijgen.  En voor die eenzame strijders zou het leuk zijn mocht de media eens wat positieve zaken van de ambtenarij in het daglicht plaatsen. Geef eens wat aandacht aan de projecten binnen de overheid die ervoor zorgen dat, met de middelen die we krijgen, de werking optimaler en efficiënter verloopt? Laat eens die ambtenaren zien die bruisen van het nodige talent, talent in eigen huis, zodat niet alles via dure aanbestedingen moet verlopen.  Er zijn bewijzen genoeg van grote overheidsdiensten die volop aan het moderniseren zijn en waar er al veel meer gedaan wordt met minder middelen en toch nog op een efficiënte manier. En neen dan heb ik het niet alleen over de voortrekker FOD Sociale Zekerheid (want is het niet eenvoudig van telkens in hetzelfde succespotje te gaan roeren). Maar ga ook eens een kijkje nemen bij de FOD Financiën, de FOD Economie, FOD Mobiliteit, De Vlaamse Overheid,…  En verloopt alles perfect bij deze organisaties? Zeer zeker niet. Maar kijk is naar welke vooruitgang gemaakt is, ipv te blijven focussen op wat slecht gaat? Het ziekteverzuim bij de FOD Financiën is dit jaar nog maar eens gedaald. En toch… doen we meer met minder hoor Guido. Maar we leren efficiënter werken. We krijgen de mogelijkheid om van thuis uit te werken. We werken tijds- en plaatsonafhankelijk. Dit zorgt ervoor dat onze creatieve talenten niet worden opgebrand. Dit zorgt ervoor dat onze gemotiveerde medewerkers niet gedemotiveerd geraken door die enkelingen die hun strijd moeilijker maken.

Waarom zetten we die positieve projecten eens niet in de verf? We ontbreken wat Van Massenhoves bij de overheid, dat is waar. Een aantal managers met wat meer PR-skills en het lef om te zeggen dat we goed bezig zijn. Vaak durven we dit niet… want elk klein foutje dat er dan gemaakt wordt, word je dubbel op afgerekend. Maar mogen wij als overheid dan geen fouten maken? Hoe kunnen we dan leren? Hoe kunnen we dan verder ontwikkelen?
En wat doen we dus… we werken in stilte verder.

De eenzame strijders botsen intern tegen muren en extern tegen vooroordelen. Daardoor krijgen ze een burn-out, lieve Guido. Stuk voor stuk zijn het gemotiveerde, vaak perfectionistische, mensen die alleen maar ontgoocheld werden in hun idealisme. Steun van buitenaf zou veel betekenen en zou ook meer en meer ambtenaren terug stimuleren om niet op te geven en hen opnieuw doen geloven in “wij zijn er ten dienste van”. Want “civil servant” is een job waar in veel landen met respect naar wordt omgekeken. Wij ambtenaren… wij kruipen in ons schaamhoekje.

Dus lieve Guido en alle lieve mensen die geloven dat een ambtenaar nooit geen burn-out kan krijgen, ik nodig jullie uit om 1 voor 1 eens te luisteren naar de verhalen van de ambtenaar die wel nog fier zijn op hun job. Om te luisteren naar de mensen die ervoor gekozen hebben om het algemeen belang te dienen. Maar ook naar die mensen die al te vaak tegen muren botsten. Ik nodig je uit te luisteren naar mensen die ook vinden dat het allemaal wat simpeler, directer en juister kan.  Maar die jammer genoeg geen gehoor vonden. Misschien moet de media eens proberen om de positieve zaken van de ambtenarij in het daglicht te plaatsen.  In plaats van steeds aandacht te geven aan die enkeling die de boel verziekt. Het zou onze strijd minder eenzaam maken.  En wie weet komt er dan een dag dat we gewoon zonder schaamte weer kunnen zeggen “Ik ben een ambtenaar”.

#IAMbtenaarProudtoBE